Blog

Stres Yönetiminde Kişisel Stratejinizi Nasıl Belirlersiniz?

Temmuz 4, 2020 by in Stres Yönetimi

Daha önceki yazılarımızda, belirtileri tanıma ve kaynakları belirleme üzerinde durduk. Her ikisini de iyice kavramak bugün üzerinde duracağımız kişisel bir stres yönetimi stratejisi oluşturma konusu için gereklidir. Sıklıkla karşılaştığımız durumlarla baş edebilmek için strateji oluşturabiliriz. Eğer bunu başaramasaydık hayat çekilmez olurdu. Ancak, oluşturduğumuz stratejilerin etkileri tartışılabilir, bazıları iyi gider. Diğerleri ise adeta bir sonraki adımı engelleyen blok oluştururlar. Bu yazımızda öncelikle, kendinize koyduğunuz blokları tanımlamaya çalışacağız. Hepsinin ortak teması, değişen durumla ilgili olmayıp ancak varlıklarını haklı kılmaktır.

Stresli Durumlarda Koyduğumuz Kişisel Engeller

• İnkar Etme
• Uzaklaştırma
• Başka Yere Koyma
• Geri Çekilme

Şeklinde sıralanabilir. Şimdi bunları inceleyelim.

Problemi İnkar Etme

Davranışımızı veya uzun çalışma süremizi mantıklı cevaplarla izah etmemizdir. Hem kendimizi hem de dinleyeni ikna edecek uygun gerekçeler bulmaya çalışmaktır. Var olan problemi inkar ederek kendimizi ve diğerlerini her şeyin yolunda olduğuna ikna etmektir.

Problemi Uzaklaştırma

Kendi yetersizliklerimizi ve başarısızlıklarımıza çevremize ve diğerlerine yüklemektir. Problemi kendimizden uzaklaştırıp, bir başka kimseye veya yere konumlandırmaktır. Sonuçta, durumu algılamamız değişir ve kendimizi durumdan asla sorumlu hissetmeyiz hatta ilgilenmeyiz bile

Problemin Yerini Değiştirmek

Arkadaşlarımız ve ailemiz gibi bizim iyi olmamızı sağlayanlara daha az vakit ayırmak ve enerji harcamaktır. En sık rastlananı bireylerin sadece işe yoğunlaşarak duygusal ihtiyaç ve enerjilerini aileleri ve arkadaşları yerine işe ve iş arkadaşlarına vermeleridir.

Problemden Uzak Durma (Geri Çekilme)

Durum üzerinde hiç bir kontrolü olmadığı düşüncesiyle kendini konudan tamamen uzak tutmaktır. Bu çoğunlukla diğer stratejilerin başarıya ulaşmamasından kaynaklanabilir. Bunların hiçbirinin faydası olmaz. “Devekuşu sendromu” olarak adlandırılabilirler. Gerçekte bunlar yetişkin davranışı değil, psikologların ifade ettiği gibi çocuk davranışlarıdır. Başınızı yastığın altına saklamakla, somurtmakla veya başkalarını suçlamakla problemlerin üstesinden gelemezsiniz. İlk adım problemle doğrudan yüzleşmek ve yakasına yapışmaktır.

Stres belirtilerini ve nedenlerini tanımak için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz. Eğer stresin belirtileri ile ilgili daha detaylı bilgiye ulaşmak isterseniz https://www.sayginnlp.com/stresi-tanimak-stres-belirtileri-nelerdir/ yazımıza mutlaka göz atın.

Stres Belirtileri ve Kaynağını Tanımanın Önemi

Nedeni olabildiğince açık anlamaya çalışarak stres kaynağını belirlemek için vakit ayırmamız gerekmektedir. Eğer bunu yapmazsak stresi ortadan kaldırmak ve etkisiz bırakmak için yaptığımız çabalar sonuçsuz kalacaktır. Bunun yanı sıra, bir durumdaki stresin diğerlerini de etkilediğinin farkına varmalıyız.

Bazen iş veya ev değiştirme gibi önemli değişikliklerde stres azalabilir. Ciddi bir baskının dış nedenleri varsa ortadan kaldırmak veya en azından azaltmak mümkündür. Daha karmaşık çözümlere doğru ilerlemeden önce ortadan kaldırılıp kaldırılamayacağına karar vermek önemlidir,

Buna rağmen, problemler nadiren tek aşamalı çözümlerle ortadan kaldırılabilir. Ortadan kaldırmak, azaltmak ve değiştirmek her zaman yapabileceğimiz şeyler de olmayabilir. Bazı durumlarda, tek çözüm gerçeği ve koşulları kabul etmektir. Bazen de tutum değişikliği gerekmektedir.

Kişisel Strateji Kontrol Listesi

Stres yaratan durumlarda daha önceden kullandığınız stratejileri düşününüz.

• Hangi durumlarda?
• Ne gibi değişiklikler yaptınız ?
• Ne kadar başarılıydınız?

Stratejiler

• Dış baskıyı azaltmak veya yok etmek
• Bazı şeylerin değişmez olduğunu kabul etmek

Diğer stratejiler değişim üzerinde yoğunlaşırlar

• Kendiniz
• İlişkiler
• Tutumlar
• Faaliyetler

Pratikte bunların hepsi iç içe geçmekle birlikte, hepsine teker teker bakmakta büyük fayda vardır.

Stresin Kişisel Kaynaklarını Tanımak

Stres Kaynağı Olarak Kendiniz

Bazen kendimizin en büyük düşmanı olabiliriz. Büyüdükçe üzerimizde oluşan her türlü dış baskıya karşı karmaşık tepkiler oluştururuz. Böylece kendimize aynı şekilde bir iç baskı sistemi yaratmış oluruz. Kendimizden beklentilerimiz başkalarının bizden beklentilerinden daha fazladır ve iç baskılar dış baskıların yarattığından çok daha fazla stres yaratırlar.

Bu iç baskılar;

• Verimli – Etkili
• Tepkisel
• Yetkin
• Başarıl
• Değişiklik Yaratabilen
• Takdir Edilen

olabilme ihtiyaçları üzerinde yoğunlaşır.

Bu nedenle stresimizin büyük bir kısmını biz yaratırız. Diğer bir deyişle kendimiz için yarattığımız gerçekçi olmayan beklenti ve taleplerimizin sonucudur. Stresi azaltmak için tüm bu iç baskıların belli bir perspektife oturtulması gerekmektedir. Öncelikle, stresin sizi zorlayan bir işin doğal ve sik rastlanan sonucu olduğunu kabul etmelisiniz. Bunu kabul etmek iş baskısının kısmen üstesinden gelmenize ve başarmak için belli ihtiyaçlarınızı karşılamanıza bir ölçüye kadar yardımcı olabilir.

Limitlerimizin farkına varmak son derece önemlidir. Günün kullanılabilir süresinde yapabileceğimiz şeyler bellidir. Keza sorumluluğumuzun da sınırları vardır. Tüm bu oluşum sürecinde kendimiz hakkında olumlu düşünmemiz ve olumsuz tahminleri olabildiğince uzak tutmamız gerekmektedir. Kendimizi nasıl gördüğümüz; başardıklarımız ve hayattan beklentilerimiz arasındaki ilişki temelindedir.

Kişisel stres yönetimi konusunda sorun yaşıyorsanız bu konuda profesyonel olarak hazırlanmış programlara katılabilirsiniz. Tamamen sizin için tasarlanacak bir kişisel stres yönetimi eğitimi ile hayatınız içerisindeki stresle başa çıkma yöntemleri konusunda kendinizi kolayca geliştirebilirsiniz. Detaylı bilgi için bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz.

Başarılarımız beklentilerimizi aşınca öz güvenimiz de belirgin bir şekilde artar. Bunu başarmak için, kendinize günlük, haftalık, aylık ve yıllık bazda gerçekleştirebileceğiniz akılcı ve açıkça ifade edilmiş hedefler koyunuz. Başarınızı bunların her birinin gerçekleşmesinin getirdiği öz güvenle değerlendirin.
Öz güvenimizi yapılandırmak; hatalarımızın, güvensizliklerimizin farkına varıp, bunları çözmeye gayret ederek hayatımızı tüm yönleri ile gözden geçirmeyi gerektirir. öz güvenimiz arttığında pek çok şeyi pozitif olarak görmeye başlarız ve stresin etkileriyle başa çıkmamız kolaylaşır.

• Gerçekçi
• Dayanıklı Olmalı
• Zayıflıklarımızı Kabule Yatkın Olup
• Değişiklikleri Sınırlamalıyız.

Stres Kaynağı Olarak İlişkiler

Bir hafta içinde ilişkide bulunduğunuz insanları düşünün. Bu kimseleri aşağıdaki kategorilere ayırabiliriz.

• İş Arkadaşları
• Arkadaşlar
• Aile
• Tanıdıklar

İnsanlarla kurduğumuz ilişkilerin şeklinden, ne tarz bir olduğumuz da ortaya çıkabilir.

Bunun yanı sıra, stresin etkilerini hissetmeye başlayınca genel reaksiyon kendini saldırıya uğramış hissetmektir. Bu da çeşitli şekillerde kendini gösterir. Size en yakın olanlardan kendinizi uzaklaştırırsınız. akın çevrenizi sizin için güvenilir hale getirme hazırlıklarına başlarsınız. Daha da ileri giderek kendiniz için başkalarına tamamen kapalı bir alan yaratırsınız veya iş ve mesleki başarı adına kişisel ilişkilerden fedakarlık ederek dışarıda kuruduğunuz ilişkilere öncelik verirsiniz.

Bu tepkilerin hepsi size zarar verir. Kendinizi en yakın olduğunuz insanlardan uzaklaştırmanız bir çeşit savunma hareketidir ancak bu ilişkilerde gerginlik yaratacaktır. Buna benzer olarak, emniyetli ortam hemen izole hale gelebilir.

Kendinizi bir kere izole ettiğiniz de ise yeni birileriyle tanışmak için fırsatlar yaratmak zorlaşır ve giderek daha fazla gayret ve cesaret ister. İlişkiler; beraberinde getirdikleri destek açısından stresle baş edebilmek için çok önemlidirler. Sıkıntı getirmeleri de mümkündür. Size zarar veren ve zaten sonu gelmiş ilişkileri sona erdirmekten çekinmeyiniz.

Stresle baş edebilmek hayatımızın her alanında bize fayda sağlayacak ve gerek başarı düzeyimizi gerek hayat kalitemizi olumlu yönde etkileyecektir. Stresle başa çıkabilmek istiyorsanız stresi yakından tanımak yazımıza göz atabilirsiniz.

Sıkıntılarınızı Kimlerle Paylaşabilirsiniz?

• Arkadaş
• Ailenizden Biri
• Bir Din Adamı
• Yol Gösterecek Biri
• Danışman

ile paylaşmanın faydası olabilir.

Doğrudan yardım istemekten veya önerildiğinde kabul etmekten çekinmeyin. Başkalarının duygularını taşmak da stresin artmasına neden olur. Bu konuya ayrıntıları ile yarın değineceğiz ancak paylaşmak için sizi seçmiş olsalar bile herkesin probleminin kendi sorumluluğunda olduğunu kabul etmeniz gerekir.

Stres Kaynağı Olarak Tutumlar

İsteklerinizi değiştirdiğinizde kendinize ve başkalarına olan tutumunuzun da değiştiğini göreceksiniz. Çok yukarıyı hedeflersiniz, bazıları kaçırılmaz olarak kaçabilir. Sonuçta da kendinizi yenilmiş hissedersiniz. Nihayetinde de her şeyin bir sonunun olduğunu düşünmeye başlarsınız.

Örneğin günün birinde hedefiniz Başbakan olmaksa ve politikanın içinde değilseniz bu hedefe ulaşma olasılığınız çok düşüktür. Kabiliyet ve becerileriniz futbol yöneticiliği gibi çok farklı bir alanda başarıya ulaşmaya uygun olabilir. Başbakan olma arzunuz halen daha devam ediyorsa, ulaşılamaz hedefe ilişkin stres biriktiriyorsunuz demektir.

Gerçekçi hedefler koyarak mutsuzluk kaynağı yaratmaktan kurtulabilirsiniz. Stres nedenine bir başka açıdan ve başka şekilde bakmanıza yardımcı olacaktır. Önemli bir işin prezantasyonu gibi sizi baskı altına alıp, stres yaratacak talep edici bir iş düşünün. Burada iki seçeneğiniz vardır. Daha fazla endişelenerek zaten var olan stresi daha da arttırırsınız veya bakış açınızı değiştirir olayın pozitif yönlerini görmeye başlarsınız. Böylelikle prezantasyon (sunuş) kötü gideceğine heyecanlı ve sınırları zorlayan bir tecrübe haline dönüşecektir. Bakış açısını değiştirmek kişiyi hem muktedir hem de yaratıcı kılar veya en azından sıkıntı ve endişe ile tükenmesine engel olur.

Daha verimli çalışmayı öğrenin. İşin organizasyon veya yönetimin kararlarının haricinde size küçük kontroller sağlayan karar alanları mevcuttur. Eğer bu stres yaratıyorsa, talep ve baskıların gerçek ve makul olup olmadıklarını sorgulamanız gerekmektedir.

Baskıya verdiğiniz tepkiyi değiştirin. Değiştirebileceğiniz şeylerin yanı sıra değiştiremeyeceklerinizin de varlığını kabul edip, değişmesi mümkün olmayanı zorlamanın anlamı olmadığını kabul etmemizde aklımızın bize yol göstereceği muhakkaktır.

Tutumunuz stresle baş edebilmede oldukça önemlidir.

• İstekleriniz
• Beklentileriniz
• Hedefleriniz

konusunda gerçekçi olun. Hayatınızın tüm yönlerini belli bir perspektifte bütünleştirin.

Kişisel Stres Yönetimini Öğrenmenin Önemi

Stres Kaynağı Olarak Faaliyetler

Bu yazıyı okuyup, stres yönetimi konusunda daha fazla bilgi sahibi olduğunuzda, kendi kendinize yardım etmek konusunda önemli bir adım attınız. Bu noktadan başlayarak;

• Ana stres nedenlerinizi tanımlayabileceksiniz
• Stresli dönemlerin olabileceğini bilerek kendinizi buna hazırlayacaksınız
• Kendinize yapıcı bir strateji geliştirip bunu uygulayacaksınız

Seçtiğiniz strateji stres kaynağına bağlı olacaktır.  Stres azaltan faaliyetleri geliştirmenin ilk adımlardan biri zamanınızı kontrol etmeyi öğrenmektir.

Bunu

• Telefonu gerektiğinde fişten çekerek
• Yapmak durumunda olduğunuz işleri sıralayarak
• Ofisten erken çıkarak
• Önceliklerinizi belirleyerek
• İlginizi başka yönlere çekecek şeylere karşı kendinizi disipline sokarak

yapabilirsiniz

Böylelikle kazandığınız zaman en azından geçici olarak sizi baskıdan kurtarır.

• Kendinize bir boş zaman aktivitesi yaratabilirsiniz
• Rahatlayabilirsiniz
• Televizyon seyredebilirsiniz
• Bir gün izin alabilirsiniz

Alternatif olarak, duygusal gerginliği fiziksel aktivite yaparak giderebilirsiniz

• • Yüzme
• • Koşma
• • Tenis
• • Bahçeyle Uğraşma
• • Evdeki Ufak Tefek Tamiratlar

Hayatınızda yeni beceriler geliştirip onlarla birlikte yaşama hakkını kendinize tanımalısınız. Aşağıdaki listeye bakıp bunları hangi sıklıkta uyguladığınıza bakınız

Haklar

• Yanlış yapma hakkı
• Öncelikleri belirleme hakkı
• Başkalarının ihtiyaçları kadar kendi ihtiyaçlarınızı da gözetme hakkı
• Ricaları geri çevirme hakkı
• Kendiniz ifade etme hakkı
• Davranışlarımızı, düşüncelerimizi ve duygularımızı değerlendirip bunların sonuçlarına katlanma hakkı

Eğer bu haklarınızı kullanmayı öğrenmediyseniz; iş yükü fazlası, uzun çalışma saatleri, sık sık seyahat etme zorunluluğu, işte ve evde başkaları tarafından fazlaca meşgul edilme gibi sorunlarla evde ve işte sürekli boğuşmak zorunda kalırsınız.

Keza başkalarından destek alma şeklinde yardıma, konuyla ilgili eğitime, gerçekçi ve birbiriyle uyumlu hedeflere, etkili bir iletişim sistemine, karar alma konusunda katılıma ve açıkça belirlenmiş sınırlara ihtiyacınız vardır.

Tüm bunların yanı sıra, olmanız gereken kiloyu devam ettirmek, sürekli bir şekilde egzersiz yapmak, bir şekilde rahatlamaya çalışmak, alkol ve kafeini makul ölçülerde tüketmek, zamanınızı planlamak, hızınızı değiştirip farklılıklar yaratmak, önemsiz konular üzerinde fazlaca durmamak, başarıyı hedeflemek, bir kerede yapabileceğiniz projelere girişmek, ve sonuçta başarıya ulaşmak şeklinde özetlenebilecek pozitif bir yaşam tarzı geliştirmelisiniz.

Hiçbir basit ölçü veya öneri sorunların tümünü hemen çözemez, ancak küçük bir problemi ortadan kaldırması bile stresi büyük ölçüde azaltabilir. Kendinize önemli bir stres nedeni seçin, ancak esnek olun. Bu alanda bir zorlukla karşılaşırsanız kontrolünüzün daha fazla olduğu bir alana geçebilirsiniz.

Stresi olumlu güce çevirebilirsiniz.

• • Hayır demeyi öğrenin
• • Gerçekçi hedefler koyun
• • Yetki verin
• • Organize edip, düzenleyin
• • Yardım isteyin
• • Açık olun
• • Kendinize uygun bir iş bulun