Blog

Stres Yönetiminde Başkalarına Nasıl Yardım Edebiliriz?

Temmuz 4, 2020 by in Stres Yönetimi

Stresi her zaman biz yaşamayız, kimi zaman diğer insanların yaşadığı streste bize yansıyabilir ve böyle durumlarda o kişilere yardımcı olmamız gerekebilir. Bu yazımızda stres yönetiminde diğer insanlara nasıl yardımcı olabileceğimizden bahsedeceğiz. Keyifli okumalar…

Diğer İnsanlara Yardımcı Olmak

Stres hakkında daha önceki yazılarımızda stresin varlığının farkında olmayı öğrendik. Bunun bizim sağlığımız, duygularımız ve işimiz konusunda önemli bir etkisi var. Bu farkındalık ve anlayışın sadece size faydası olmayacak aynı zamanda etrafınızdaki stresi de aynı şekilde tanımlayabileceksiniz.

Her gün insanlarla etkileşim içindeyiz. Özellikle yöneticilerin pek çok seviyede yeni ilişkiler kurmaları beklenmektedir. Bunu yaparken yöneticilerin bunlarla çelişen başka görevleri de vardır.

• Yönetmek
• Karar Almak
• Kontrol Etmek
• Performansı Geliştirmek
• Değerlendirmek

Stres yönetiminde diğer insanlara yardım edebilmek için öncelikle kendi kişisel stres yönetim stratejinizi oluşturmalısınız. Bununla ilgili https://www.sayginnlp.com/stres-yonetiminde-kisisel-stratejinizi-nasil-belirlersiniz/ yazımızı okuyarak daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

Diğer roller ve sorumlulukların içeriğinde, başkalarına yardımcı olmak amacıyla reaksiyonlarımızı nasıl kullanacağımızı belirlememiz gerekir. Anlaşmazlık yaratacağını düşündüğünüz veya farklı beceri gerektirdiğini düşündüğünüz için başkasına yardım ederken kendinizi rahat hissetmeyebilirsiniz.

Yardımcının rolü, çoğumuzun sürekli yüklenmek istediği bir rol değildir. Eğer yaparsak stresimiz azalacağına artacaktır, Buna rağmen hemen herkesin diğer rolleri olduğu gibi yardımcı olma rolü de vardır. Bunun da kendine has becerileri olmak gerekir.

Yardımcı olmak bir yöneticinin ana rollerinden biridir. Söz gelimi; insanlara

• Gelişmeleri
• Performanslarını Arttırmaları
• Anlam Alan
• Kendi Potansiyellerine Ulaşmaları

için yardımcı olabilirsiniz.

Bu rol belli karakter özellikleri ve beceriler gerektirir.

• Yardımcı olmak
• Karakter özellikleri
• Beceriler
• Olma
• Yapma

Bu yazıyı okumadan önce muhtemelen nelerin bireyin yardım istediğine işaret ettiğinin farkında değildiniz. Yöneticiler genel olarak kendileriyle çok meşgul olduklarından bu işaretleri tanıma veya diğerlerine destek verme ve rehberlik etme konusunda çok az vakitleri vardır. Ancak, retleri tanıma, destek verme ve rehberlik etme düşündüğümüz kadar da zor değildir. Belirtileri görmemezlikten gelme ve problemle yüzleşmemenin sonuçları vakit vermemenin sonuçlarından çok daha ağır olabilir. Bu yazı doğal olarak, kriz çözme yerine önleme stratejisinden yanadır.

Destekleyen ilişkilerin bizim iyi olmamızda çok önemli rolleri olduğunu ifade etmiştik. işteki ilişkiler çoğunlukla destekleyici olarak tanımlanamayabilir. Ancak hayatınızda bir yerinde mutlaka tavsiye, bilgi istediğiniz veya sadece sizi dinleyen birinin varlığından bile destek aldığınız olmuştur. Yardım istediğiniz insanları düşünün. Nasıl insanlardır?

Muhtemelen aşağıdaki karakter özelliklerini yansıtmaktadırlar

• Dürüstlük
• Saygı
• Karşısındakini anlama (empati)

Bunlar diğerlerine yardımcı olabilmek için gerekli karakter özellikleridir. Aşağıda bunlara daha ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.

Sahip Olmamız Gereken Kişilik Özellikleri

Dürüst İnsan Olmak

Dürüst olmak için önce kendinize dürüst olmalısınız. Birisinin rol yaptığını hemen fark ederiz. Genel davranışlardaki farklılığı algılamak mümkündür ve çoğu kez bunların altında gizli ve sözsüz belirtiler vardır.

Belki de bu yüzden insanların rollerini nasıl oynadığına bakarak dürüstlüğü anlamak daha kolaydır. Belli yerlerde ve belli bir süre için hepimiz rollerimizi oynarız. İşten eve gittiğimizde elbiselerimizle birlikte davranışlarımızı da değiştiririz. İkisinin arasındaki fark bu kadar açıktır.

Başkalarını etkilemek veya zor durumlarla baş edebilmek için “önde” olmayı öğreniriz. Bilinçli veya bilinçsiz olarak görülmesini istemediğimiz yerlerin üzerini kapatırız veya bunları biz bile görmezden geliriz. Yeni rolümüzü başkalarını model alarak öğreniriz. Kendimiz olmaktansa modele tutunuruz, böylece başkaları gerçek bizi görmez. Dürüstlük açıp Kapatabileceğiniz bir şey değildir.

Stresli Birine Yardımcı Olabilmek için Neler Yapılmalı?

Bizim bir parçamızdır.

İlişkilerimiz;

• Kendiliğinden
• Açık
• Uyumlu
• Paylaşmaya Açık

olduğunda biz de gerçeğizdir.

Saygılı İnsan Olmak

• Konuşana İnanmamız
• İlgimizi Bölmeden Ona Vermemizi
• Yargıya Varma Ve Eleştiri Getirme Hakkından Feragat Etmemizi

gerektirir saygı.

Hayatı kendimizce görerek, duyarak, yorumlayarak, bir takım şeylerden keyif alarak tecrübe eder ve hepimiz birbirinden farklı yaşarız.

Bu özellikle aynı tecrübeyi paylaşan iki kişinin bunu bir üçüncü kişiye aktarmasında ortaya çıkar. Her iki anlatım da birbirinden tamamen farklı olacaktır. İnanmak ve yargılamamak bir ilişkide güven ve saygı oluşturmak için zorunludur. Ciddi bir sorunumuza yardım ihtiyacı içindeyken birisinin sorunumuzun önemli olmadığını söylemesi kadar kötü bir şey yoktur.

Eleştirmemeyi, yargılamamayı veya karşımızdaki kişinin söylediği şeyle tartışmamayı Öğrenmemiz gerekmektedir. Pek çok kimse için bu tamamıyla bir yaklaşım değişikliği demektir çünkü işte yönetici ve evde anne baba olarak zamanımızın büyük kısmını öğreterek, ikna ederek ve hatta farklı olmaların söyleyerek geçiriyoruz.

İnsanlara yardım etmek istiyorsak, tutumları ve davranışları ne olursa olsun onlara saygı göstermek ve değer vermek zorunludur. Bunun içinde her türlü önyargılarımızdan arınıp tüm dikkatimizi karşımızdakine vermeliyiz. Onların fikirlerinin de dinlemeye değer olduğunu ifade ederek onlara yaklaşmalısınız.

Karşıdaki Kişiyi Anlama ya da Empati

Empati karşınızdakinin duygularını kendiliğinden anlama ve paylaşmadır. Her birimiz eşsiz olduğumuzdan, dünyaya bakışlarımız da eşsizdir. Tecrübe edinebilmek için duyularımızı, bu duyular anlamlandırmak için de aklımızı kullanırız.

Empatik olma kendi dünya görüşlerinizi bir kenara koyarak karşınızdakinin ayakkabılarını giyip bir süre onlarla yürümeniz, onların dünyayı nasıl gördüklerini anlamaya çalışmak demektir.

Genel olarak tartışmalarda farklı görüşler ortaya çıktığında, sadece bir görüşün geçerli olduğu kabule eğilimliyizdir. Başarılı bir yardımcı olabilmek için, herkesin tecrübesinin essiz ve geçerli olduğunu kabul etmek durumundayız. Gerekli tüm karakter özelliklerimiz olsa bile gerekli beceriden yoksunsak etkili bir yardımcı olduğumuz söylenemez. Yazımızın geri kalan bölümünde bunlar üzerinde duracağız.

Stresi yönetebilmek ve başkalarına yardım edebilmek için onu iyi tanımalı ve stres belirtilerine hakim olmalısınız. Daha detaylı bilgi almak isterseniz stresin belirtileri yazımıza göz atabilirsiniz.

Yardımcı olmanın muhtemel pek çok yöntemi vardır. Bunlar şöyle sıralanabilir.

• Dinleme
• Antrenörlük
• Akıl verme
• Organizasyonda değişiklik
• İşi yapmak
• Bilgilendirme
• Destek
• Danışma

Yardım Etme Aracı Olarak Dinleme

Dinleme diğer bütün yardımcı olma metotlarının temel parçasıdır. Bunun yanı sıra dinleme kendi içinde etkili bir yöntemdir. Stres içindeki insanları konuşmaya yüreklendirmek, Kendi iç güçlerini ve kaynaklarını ortaya çıkarmaya yarayan altın anahtar gibidir. Söyleneni doğru anlamak becerinin esasıdır, Bunu aşağıdaki şekillerde gösterebilirsiniz.

• Göz kontağını devam ettirmek
• İlgi ifade eden yüz mimikleri kullanmak
• Öne doğru yaslanmak
• Rahat oturmak
• Başla ve sesle onaylamak
• Tepkileri anlamak
  • —————–geri yansıtma
  • —————–özetleme
  • —————–açıklama

Çoğunluk diğer kişinin aradığı çözüm değildir, dinlenmek ve yüksek sesle kendi söyledikleri şeyi anlamak isterler.

Sıklıkla ne söylendiğini anlamakta güçlük çekeriz çünkü dinlemekten çok yorumlamaya yönelmişizdir. Yorumlamaya başladığımızda ise farklı faktörlerden etkileniriz.

• Kendi bakış açımız
• Geçmiş tecrübeler
• Şu anki ruh halimiz
• Beklentilerimiz

İçinde bulunduğumuz ruh hali gerçek durumu tamamen değiştirebilir. Eğer canımız bir şeye sıkılmışsa, başka zaman dikkate dahi almadığınız sözlere alınabiliriz.

Yardım Etme Aracı Olarak Antrenörlük

Antrenörlüğü çoğu kez sporla ilişkilendiririz. Yardımcı olmak anlamında antrenörlük; bireyin gelişimini sağlamak, bilgisini arttırmak ve arzu edilen becerileri kazanması için gerekli ortamı sağlamak anlamına gelir.

Böylelikle antrenörlük kişinin stresi anlamasına ve bu yazıyı okuyan birinin geçtiği aşama gibi – stresin ne olduğunu, kendimizde ve başkalarında nasıl tanımlayabileceğimizi nedenlerini ve başa çıkma teknik ve stratejilerinin neler olduğunu tanımlamasına yardımcı olur

Bununla birlikte, öncelikle başkalarının gerçekten neyi öğrenmek ihtiyacında olduklarını belirlemek gerekmektedir. Temel yönetim becerileri öğrenme ihtiyacında olan birine stres yönetimi kursu önermenin hiçbir faydası yoktur.

Bu şekilde yardımcı olmanın asıl faydası; beceri bir kez kazanıldığın bir daha yardıma ihtiyaç olmadan defalarca uyulabilmesindedir.

Akıl Vererek Yardımcı Olmak

Bazen insanlar bizden’ Ne yapmam gerekir? veya Sen ne yapardın ?’ şeklinde yardım beklerler. İnsanlar çoğu kez güvendikleri ve saygı duydukları insanlardan tavsiye alırlar. Kendilerine önerilen çözümlere uymak zorunda kalmaksızın bu davranışın tavsiye alan kişiye büyük faydası vardır. Akıl veren olarak, kendi aklımıza olduğu kadar karşımızdaki insani ve sorunu anlamaya da dayanır1z. Neyin uygun olup olmayacağına karar vermek bireye kalır.

Buna rağmen, bu şekilde yardım etmek belli bir birikimi gerektirir ve tavsiyede bulunulan kişide ne etki doğurabileceğini tahmin etmek oldukça güçtür. Tavsiyemizin aksinin ortaya çıkması ve kötü sonuç doğurması riski de mevcuttur. Profesyonel anlamda tazminat garantiniz yoksa doğrudan akıl vermenin sizin için zararlı sonuçları olabilir.

Değişiklik Yaparak Yardımcı Olmak

İş ortamımızın daha sağlıklı ve daha az stresli olması konusu ile hemen her gün ilgilendiğimiz bir konudur. Ancak bazı problemler bireyler yerine yapılar üzerine yoğunlaşarak çözülür. Örneğin; sürekli eleman değişimi oluyorsa bu bireylerin değil organizasyonun gözden geçirmesi gereken bir noktanın varlığına işaret eder.

Destekleyici bir ortam yaratmanın yolları üzerinde durmuştuk: çalışanları dinlemek, dahil olabilecekleri yapılar oluşturmak ve daha katılımcı olmalarını sağlamak gibi. Tüm bunlar; gelişmiş iletişimin bütün pozitif sonuçları, katılım, yetkinleştirme ve rollerin açıklığı ile birlikte aynı zamanda çalışanların bağlılığını da arttırır.

İşi Yaparak Yardımcı Olmak

Bu şekilde yardımcı olmak; yardımcı olan kimsenin bir başka kişinin yerine çalışması demektir. Bu pratik bir yardım seklinde olabilir: mektup yazmak, telefonla aramak veya birisi ile bağlantı kurmak gibi.

Sorunları bu yaklaşımla hemen çözebiliriz. Ancak yardımcı olduğumuz kimse en doğru çözüm bu yaklaşım olsa bile neden böyle davrandığımızı anlamayabilir ve hiç bir şey öğrenmez. Pratik olarak yardımcı olmak bireyi bağımsızlık durumuna yönlendirmelidir. Bizler yardımcı olan konumunda ‘uzman’ olarak kalmaya devam edersek, aynı problem ortaya çıktığında kendileri çözmeye çalışmak yerine yeniden bize geleceklerdir.

Bilgilendirerek Yardımcı Olmak

Karar almanın en önemli kısmı bilgilenmektir. Birini bu yazı da hakkında bilgilendirmek bile büyük bir yardım sayılabilir! Elbette bu kitabı faydalı bulmuşsak bir başkasına söyleriz ve tavsiye ederiz. Ancak bu bilgilendirme; özellikle size ve sizin yaşadığınız tecrübe ve durumunuza dayandığından başkası için aynı anlamı taşımayabileceğinden sorun yaratabilir.

Hem kendiniz hem de başkalarına yardımcı olabilecek kaynaklardan bilgi toplayınız. Aşağıdakilerden neler alabileceğinize bakınız.

Amiriniz

Stres altında çalışanlar için iş yerinde danışmanlık giderek artmaktadır. Bu Çalışana Yardım Programı olarak da ifade edilebilir. Diğer hizmetlere personel ve mesleki sağlık programları vasıtasıyla ulaşmak mümkündür.

Sağlık hizmeti

Danışmanlar ve klinik psikologların referans vasıtasıyla doktorunuza danışabilirsiniz. Bazı mesleki sağlık kuruluşları stres yönetimi konusunda uzmanlar önerebilirler.

Danışmanlık Yaparak Yardımcı Olmak

Danışmanlık bizzat bireyin kendisi ile duygularını, düşüncelerini ve tecrübelerini paylaşarak gene bireyin kendi belirlediği zaman diliminde gelişimini sağlamasına yardımcı olmaktır. Önceki stratejiler, bireyin ihtiyaçlarının açıkça bilindiğini ve geliştirilebileceğini kabul etmektedir. Pratikteki tecrübelerimiz konunun böyle olmadığını göstermiştir.

Doğru dinleme ve anlamanın önemi giderek daha ön plana çıkmıştır. Sadece bunu yaparak, problemin kaynağını anlamak ve buna uygun strateji ve faaliyetler geliştirmek mümkündür. Danışmanın rolü önemli becerilere ve yeterli zamana sahip olmayı gerektirir. Bizler ikisine de yeterince sahip olamayabiliriz. Ancak doğru kullanılan danışmanlık becerileri başkalarının etkili sonuçlara ulaşmasına büyük ölçüde yardımcı olabilir.

Bu yeni anlayış ve bilgiyi uygulama isteğiyle problem arayışı içinde olabilirsiniz. Bunu yapmayınız. İnsanlara nasıl yaklaştığınıza dikkat ediniz. Kimseyi doğrudan karşınıza almayınız. Eğer stres altında olduklarında bunu başkalarından saklamayı becerebiliyorlarsa sizin yaklaşımınız onlara rahatsız edici gelebilir. Kişinin problemleri konusunda bir şey yapmak sorumluluğu gene kendisine ait olduğunu unutmamız gerekir ve bizim araya girmemiz bu oluşuma sadece yardımcı olabilir. Keza kendi ihtiyaçlarınızın da farkına varınız!

Eğer herkese yardım amaçlı yaklaşırsak, bunun bizim üzerimizde yaratacağı etkileri düşünüp bizim de yardım arayacak duruma gelmememizi sağlamamız gerekir. Eğer bu dengeye dikkat etmezseniz veya aldığınız desteğin tamamını başkalarına verirseniz etkin ve yardımcı olabilme kabiliyetiniz giderek azalır. İhtiyaçlar kişiye göre değişmekle birlikte, sürekli eğitime ve düzenli desteğe ihtiyacınız vardır. Bugün başkalarına yardımcı olmak konusu üzerinde durduk, ancak başkalarına yardımcı olabilmek için kendimizin de belli bir denge durumuna ulaşmış olması gerekmektedir.