Sınavlarda Başarılı Olmak için Neler Yapılmalı?
Öğrenci için sınav, onun başarısının değerlendirildiği, çok “özel” bir durumdur. Sınav, hemen her öğrenci için az-çok bir belirsizlik içermekte ve çoğu kez öğrencilerde yoğun bir psikolojik gerginlik yaşanması sonucunu doğurmaktadır. Bu gerginliğin artmasında sınava hazırlanma yetersizliği ve sınav koşullarını tanımamanın büyük bir etkisi bulunmaktadır.
Sınav, öğrencinin belirli bir konudaki başarısının ölçülmesi amacıyla yapılan bir değerlendirmedir. Başka bir deyişle, sınav; öğrencinin ders programında öngörülen konuları öğrenip öğrenmediği ya da bunların ne kadarını öğrenip, ne kadarını (neleri) öğrenmediğini anlamak amacıyla yapılan bir işlemdir.
Öte yandan, örneğin bir üst öğrenim kurumuna girişte uygulanan seçme sınavını, başarının ölçülmesi amacıyla yapılan sınavlarla karıştırmamak gerekir. Çünkü seçme sınavları adından da anlaşılabileceği gibi, belirli bir alanda “‘seçme” yapmaya yönelik sınavlardır. Bunlar sınava girenleri en çok puan alandan başlayarak daha az puan alana doğru sıralayıp saptanmış “kontenjan” sayısı kadar öğrencinin belirli bir okul ya da program için seçilmesini amaçlarlar. Seçme sınavının özelliği nedeniyle, ortada daha önce saptanmış ölçütler olmadığından, öğrencileri bu sınavlara göre genel anlamda başarılı ya da başarısız saymanın olanağı yoktur. Başarı olsa olsa, o sınav için istenen kontenjan içine girebilmeyle ilgilidir.
Sınavlarda başarılı olmak istiyorum diyen bir öğrencinin içsel disipline sahip olması gerekir. İçsel denetim ve disiplinle sınav başarısını yakalamak için sayginnlp.com/sinav-basarisini-icsel-denetimle-yakalayin/ yazımızı mutlaka okuyun.
Yukarıda da belirtildiği gibi, sınavın bir değerlendirme aracı olması; onun, öğrencilerin başarılarını saptama yanında; başarısız oldukları yanları bulma konusunda da öğretmene ışık tutucu olmaktadır. Bu nedenle, sınavlar Öğrenci için olduğu kadar, öğretmen için de öğrencilere ne oranda bilgi ve beceriler kazandırdığını anlaması için önemli bir kendini değerlendirme aracıdırlar.
Sınav, yalnız öğrenciler için değil; bir işe girerken, iş içinde yükselirken, bilgi ve beceriye dayalı bir belge alırken, kısacası yaşamın her anında herkesin karşılaşabileceği bir değerlendirme aracıdır. Öğrencilerin başarılarını değerlendirme aracı olarak okullarda yapılan sınavlar, öğrencinin o dersten geçer not alıp alamayacağı, bir üst sınıfa gidip gidemeyeceği ya da okulunu bitirerek diploma alıp alamayacağını belirlerler.
Yapılan değerlendirmede, daha önce yönetmelikler ile saptanmış olan geçer notun altında not alan öğrenciler başarısız sayılırlar. Bu öğrenciler söz konusu derslerden geçer not alamadıkları sürece daha üst sınıf ve okullara gitme olanaklarını yitirmiş sayılırlar.
Sınavlarda başarılı olmak için öğrencinin bir miktar kaygıya kapılması olağandır. Ancak bu kaygı kontrol edilebilir düzeyde olmalıdır. Sınav başarısı için kaygı düzeyi yazımızı okuyarak konu ile ilgili daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Açık uçlu sınav, öğrencinin vereceği yanıtlar yönünden, herhangi bir sınırlandırmaya bağlı tutulmadan, yanıt için bildiklerini özgürce yazabileceği türdeki bir sınav türüdür. Açık uçlu sınavlara, “essey” (ess-ay) ya da “kompozisyon” tipli sınav adı da verilmektedir. Türk okul sistemi içinde en yaygın olarak kullanılan sınavlar, soru ve yanıtları açık uçlu olan essey sınavlarıdır. Bu sınav türünde öğrenci, soruya ilişkin bildiklerini düzenli bir sıra içinde yazıya dönüştürme olanağına sahiptir.
Açık uçlu sınavlarda sorulacak sorular, testlere göre sayıca çok daha az olurlar. Okullarda yapılan bu tip sınavlarda soru sayısı genellikle 5-15 arasında değişir. Burada öğrencinin, kendisine verilen süre boyunca, dikkatini sorular üzerinde toplayarak bildiklerini kağıda yazması beklenir.
Açık uçlu soru, belli bir olgu, olay, durum ya da düşünceyi öğrencinin kendi anlatımıyla anlatmasını gerektirir. Öğrenci bu tip bir soruda, bir ya da birkaç tümcelik yahut paragraflık yanıtlar verir. Açık uçlu sorulardan oluşan bir sınavda, sorulacak soruların sayı olarak sınırlı olması, bu tip sınavın öğrencinin başarısını gerçek anlamda ölçmesini sınırlamaktadır. Bununla birlikte, açık uçlu sorular, bir konuyla ilgili olarak Öğrenciden ayrıntılı bilgi sağlama yönünden üstünlüğe sahiptirler. Bir başka deyişle, bu sorular; dar kapsamda, ancak, derinlemesine bilgi sağlayan bir işleve sahiptirler.
Açık uçlu olarak sorulan her soruda; belli bir konunun açıklanması, tartışılması, karşılaştırılması ya da özelliklerinin sayılması istenir. Bu tip sınavlar öğrencinin bilgiyi yeniden kendince düzenleme, özetleme ve yorumlama yeterliğini; bilgisini belli bir problemin çözümünde kullanabilme yeterliğini ve kendi düşüncelerini yazılı olarak anlatma gücünü ölçmek amacıyla kullanılırlar.
Başka bir anlatımla, essey tipli sınavlar; öğrencinin karşılaştırma, değerlendirme, sınıflandırma, eleştiri ve uygulama yapması gereken türdeki konular ile konular arasında neden- sonuç ilişkilerini kurma, örnekleme ve karar verme gibi durumlarda başvurulan bir değerlendirme yoludur.
Sınavlarda Başarılı Olmak için Nasıl Hazırlık Yapılmalı?
Öğrenci, başarısının değerlendirilmesi amacıyla yapılan sınavlara nasıl hazırlanacak ve başarısını nasıl kanıtlayacaktır? Başarısını daha çok artırmak için ne gibi yöntem ve tekniklere başvuracaktır? Sınavda başarının ilk koşulu, sınav gününden çok önceden başlayarak, amaçlı ve kararlı bir hazırlığın yapılmış olmasını gerektirir.
Sınav için yapılacak hazırlıklar, hazırlığın yapılış biçimine göre sistemsiz sınav hazırlığı ve planlanmış sınav hazırlığı olmak üzere ikiye ayrılabilir.
Gerek orta ve gerekse yüksek öğrenimde pek çok öğrenci etkili çalışma alışkanlıklarına sahip olmadıklarından, sınavlara son anda çalışarak hazırlanmanın yeterli olacağı düşüncesindedirler. Oysa, öğrendiklerinin kendileri için kalıcı olmasını ve sınavlarda yüksek bir başarı kazanmak isteyen öğrenciler için, bu tür bir çalışma yöntemi hiç de geçerli değildir. Çünkü, son ana bırakılan bir sınav hazırlığı, “alelacele” ve “telaşlı” bir biçimde yapılacağından; bu tür bir çalışmada, öğrenilenlerin kalıcılığının sağlanması olanaklı değildir.
Gerçekten de son ana bırakılan bir sınav hazırlığı, yeni öğrenilenler ile öncekiler arasında bağ kurmayı ve öğrenilenlerin özümlenmesini (kendine mal edilmesini) engeller. Bu tür bir çalışmada dikkatin yerini, “tezcanlılık”; amaçlı öğrenmenin yerini, yüzeysel (kalıcı olmayan) öğrenme; karşılaştırma ve problem çözmenin yerini de otomatlaşmış “mekanik ezberleme” alır.
Öğreneceklerini hep sonraya bırakan ve konular üst üste yığılınca da bir gece içinde sınava hazırlanmaya çalışan öğrenciler; çoğun, öğrenilmesi gereken bilgi, beceri ve alışkanlıkların geçici olarak ve yalnız sınavları geçer not alacak biçimde “atlatabilmek” amacıyla kendilerine gerekli olduğu, günlük yaşamlarında bunlardan hiç yararlanamayacakları sanısındadırlar.
Nitekim, bu tip öğrencilerin “hemen çarçabuk” öğrendiklerini sandıkları bilgiler, sınav sırasında bir kez kullanıldıktan sonra, bir daha kullanılmaz ve bunlar hızla unutulurlar. Yine son anda öğrenilenlerin sınav sırasında karıştırılması sık rastlanılan bir durumdur. Böylece, aynı konulara ilişkin olarak bir süre sonra yapılacak bir başka sınav için bunların yeni baştan öğrenilmeye çalışılması gerekir. Oysa, sistemli bir çalışmada öğrenci, öğrendiklerinden her an yararlanmak için onları yeni bilgilerle güçlendirip konular arasında bağıntılar kurarak, öğrendiklerini kendi yaşantısına aktarmaya çalışır. Onun için, sınav, bir amaç değil; başarıyı sağlamada yerine getirilmesi gerekli kolay bir iştir.
Belirtilen çerçeve içerisinde sınavlara hazırlanmanın en iyi yolu, öğrencinin günü gününe derslerine çalışmasıdır. Ders konularını öğrenmede arkadaşlarından geri kalmayan, verilen konu ve ödevleri zamanında çalışıp hazırlayan, ders araç gereçlerinden çalışmalarında bol bol yararlanan ve sınayarak, yaparak, yaşayarak öğrenmeye çalışan bir öğrenci, sınav hazırlığını “olup bittiye” getirerek son güne bırakmaya hiçbir zaman gerek duymayacaktır.
İyi bir sınav hazırlığı, sporcuların bir karşılaşmaya hazırlanmalarına benzer. Sporcu, günler, haftalar hatta aylar süren sistemli bir çalışma içine girerek karşılaşma için kendini hazırlamaya, formunun en üst düzeyine ulaşmaya çabalar. Karşılaşmadan bir kaç gün öncesine kadar da bu çalışmasını sürdürür. Karşılaşma öncesi ise kendisini yormaz, dinlenir ve ruhsal yönden kendini karşılaşma için hazırlar.
İyi bir sınav hazırlığı da sporcunun yaptığı gibi sıkı ve sistemli olarak düzenli bir biçimde sürdürülür. Sınavdan hemen önce bütün çalışmalar bırakılarak, dinlenmeye geçilmesi gerekir. Dinlenme sırasında ilgi alanı sınav dışındaki başka konulara kaydırılarak, sınav için gerekli olan zihinsel açıklık yaratılmaya çalışılır.
Etkili okuma tekniğini kavrayan, derslerine zamanında programlı olarak çalışan, düzenli not tutan, merak ettiği ve ilgi duyduğu konuyu inceleyip bilgi edinen, öğrendiklerini zaman zaman yineleyip gözden geçiren ve yeni bilgilerle pekiştiren, sorunları için çeşitli çözüm yollarını araştırarak kendisine en uygun olanını bulmaya çalışan, öğrenmede değişik görüş ve düşüncelerin hepsine aynı önemi vererek ön yargısız değerlendiren ve kısaca; verimli çalışma yöntem ve tekniklerini bilen bir öğrenci için, sınav hazırlığı bu çalışmaların dışında “özel” bir önem taşımaz. Çünkü, o bütün çalışmalarıyla etkili çalışma tekniklerini bildiği ve uyguladığı sürece yalnız sınav için değil, her durumda öğrendiklerini ortaya koymak ve uygulamak durumundadır. Bu nedenle öğrenci, enerjisini amaçlı bir çalışmaya yöneltip etkili öğrenme tekniklerinden yararlanarak sistemli bir çalışma alışkanlığı geliştirdiğinde, gireceği her sınavda yeteri kadar başarı sağlayacaktır.
Bununla birlikte, niteliği ne olursa olsun, her sınav, bu amaçla yapılacak düzenli bir hazırlığı da gerektirir. Hem bu, planlı çalışma anlayışının bir gereğidir de. Bu yönüyle öğrencinin, sınavın yapılacağı tarihi öğrendiği andan başlayarak, daha önce öğrenilenleri düzenli aralıklarla yeniden gözden geçirip yinelemesi; kullanılmadığı için unutulmaya yüz tutmuş bilgilerin yeniden anımsanmasına yardımcı olacak ve bunların bellekte kalıcılığını da artıracaktır.
Sistemli çalışan bir öğrenci, açık uçlu olarak uygulanan bir sınavda, sorulacak soruların neler olabileceğini genel olarak “kestirme” (tahmin etme) yeterliğine sahiptir. Çünkü, bu tür sınavlarda konuların en çok önem taşıyan yerleri sorulur. Bu nedenle, sistemli çalışma alışkanlığına sahip olan öğrenci; hangi bilgilerin çok, hangilerinin daha az önemli olduğunu kendi bilgi süzgecinden geçirerek öğrenmiş olduğu için, bunları kolaylıkla saptayabilme gücündedir. Buna göre, öğrencinin kestirme yeterliğini geliştirmesi ve sınavda başarılı olması, her konuyu ayrıntılı olarak enine boyuna anımsayarak, açıklayacak, değerlendirecek ve yorumlayacak düzeyde bilmesini gerektirir.
Eğer iyi bir konuşmacı olmak istiyorsanız üslubunuzu geliştirme ve üslup çeşitleri konusuna kafa yormalısınız. Her…
Etkili konuşma yapabilmenin temel kurallarından birisi konuşmanızı eğlenceli hale getirmektir. Eğer dinleyicilerinizin verdiğiniz mesajı en…
Etkili bir konuşma yapabilmek için dinleyicileri ikna etme ve konuşmayı sonlandırma konularına fazlasıyla önem vermelisiniz.…
Yöneticiler hem kendilerinin hem de kurumlarının başarısı için zaman yönetimi konusunda ustalaşmalıdır. Yöneticiler için zaman…
Bir konuşmanın etkili olabilmesi, konuşmaya nasıl başlandığına bağlıdır. Güzel başlamayan bir konuşma genelde güzel devam…
Etkili bir konuşma yapmak için mutlaka bir hazırlık planı yapmalısınız. Konuşmacıları birbirinden ayıran en temel…