Öğrenme Tipleri Neye Göre Değişir?

İnsan beyni doğumdan önce kalıtımsal faktörlerin etkisiyle belirli bir biçim alır ve doğum sonrasındaki ilk üç ay içinde de, dış uyaranların etkisiyle hücreler çoğalır ve birbirleriyle birçok bağlantılar kurarlar.
Bu biçimde kurulan beyin ağının, artık ömrün sonuna dek değişmeden ve aynı biçimini koruyarak kalır. Herkeste, aldığı dış uyaranların farklığı nedeniyle, daha bir değişik kurulan beyin ağı bizlerin öğrenme, düşünme ve hatırlama süreçlerini biçimlendiren bir ana model olma özelliğini taşır. Bu yüzden tüm insanların, hatta tüm canlıların beyinlerinde, bir “düşünce programı”nın varlığından söz edebiliriz.

Beyin Ağlarının Kuruluşundaki Farklılıklar Daha İlk Anda Başlar

Bu konuda Münih te bir araştırma yapılmış, Pasing bölgesinde oturan, gelir düzeyleri, kültürleri ve yaşları birbirine yakın aileler arasında öğrenme stilleri ölçeği formatında anket formları dağıtılmış.

Bu ankette sorulan sorular şöyle:

• İlk üç ay içinde, bebek ne kadar bir süre annesiyle tensel bir yakınlık içinde olmuştur?
• Bebek ne kadar süre emzirilmiştir?
• Uyku halinde ya da uyanık olarak bebek, ne kadar ana- babasının yanı başında kalmıştır?
• Günde kaç kere bebekle oynanmıştır?
• Bir hafta içinde bebek kimlerle yakın ilişki içinde olmuştur?
• Bebek açık havaya ne kadar çıkarılmıştır?
• Sıkça duyduğu gürültüler ve kokular var mıdır; onlara karşı bebeğin tepkisi nasıl olmaktadır?
• İçinde bulunduğu çevre tek ve düz hatlı çizgilerden mi yoksa çok çeşitli formlardan mi oluşmaktadır?

Anket sonuçlarına göre ortaya sıkan “Ortalama Pasing/Münih li bir bebek” şu özelliklere sahiptir:
ilk üç ay içerisinde her gün bir saatten fazla annesi ile bedensel temas halinde kalmaktadır; iki üç ay emzirilmektedir; genellikle büyüklerden ayrı bir odada bulunmaktadır; kendisiyle günde birkaç saat konu konuşulmakta, yarım saat kadar da oynanmaktadır. Haftada iki-dört kişiyle kontak kurmakta ve çoğunlukla kucakta taşınmaktadır. Tüm bunlar normal görünüyor.

Ancak, bebekten bebeğe değişen şartları, öğrenme stili açısından, oranlar halinde incelersek çıkan sonuçların, nasıl farklı olduğu daha net olarak ortaya çıkar. Örneğin bebeklerden %35’i annesi günde yarım saat bedensel bir yakınlık içine girmekte %65 inde ise bu süre daha fazla olmaktadır. Anne-babasıyla aynı odada kalan çocukların oranı % 46, ayrı odada kalanların ise % 54 dür. Bebeklerin tanıdıkları sesler, % 52 oranında insan sesi % 29 mekanik sesler ve % 12 müziktir % 7 oranındaki bebekler ise, her sese eşit duyarlılık göstermektedirler.

Özetle “ortalama bebek” tanımına uygun bir kombinasyon çizen bebek pek yoktur. Değerler, bir uçtan diğerine, farklı biçimde yayılmıştır. Birbirine çok benzeyen aileler arasında ve dar bir çevrede yapılan bu araştırma, bebeklerin beyinlerini etkileyen dış koşulların ne denli farklı olduğunu ortaya koymuştur.

Geleceğin büyükleri olan bu bebeklerin beyinleri, şöyle benzer bir çevrede bile böylesine değişiklikler gösterdiğine göre, kültürler ve halklar arasında ne kadar farklılıklar oluşacağı ortadadır.

Düşünce programları olarak adlandırdığımız beynin sinirsel ağı, yapısal olarak doğumdan sonraki ilk üç ay içinde belirleniyor. Bunun oluşumunda da algılanan dış çevrenin etkisi var. Afrika da doğan bir bebek için bu diş çevreyi şöyle tanımlayabiliriz: Kara ten, sıcaklık, yuvarlak formlar, doğa, toprak kokusu, dallar, yapraklar, güneş, kuş sesleri, hareket, ter kokusu, yumuşak anne derisi. Annesinin sırtında bütün hareketleri onunla birlikte yapar ve hisseder. Afrikalı bir bebeğin beyin formasyonu bu tür dış koşullar ile belirlenmektedir.

Batı ülkeleri bebekleri ise bambaşka bir dış çevre içindedirler. Genellikle anneden ayrı, olayları uzaktan sesler ve görüntüler olarak algılar. Duyup, gördükleri, Afrika doğumlulara oranla çok farklıdır.
Bu nedenle nöronlar arasındaki gelişme ve bağlantılar değişik yerlerde yoğunlaşmaktadır. Kısaca ana düşünce programları, yani beynin sinirsel ağının ana yapısı ve kurulusu da oldukça farklı olmaktadır. Belki bu nedenle, Batı dünyası soyut bilimsel düşünceye daha yakın olurken, Afrika ya da Hindistan da gelişen bir çok kültürün, yaşamı kavrayışı ve onu algılayışı çok daha başka olmaktadır. Öğrenme stilleri ölçeği tüm bu değişkenlerden fazlasıyla etkilenmektedir.