NLP ve Teknikleri Hakkında Bilmek İsteyeceğiniz Her Şey
Neuro Linguistic Programming ya da Türkçesiyle Sinir Dili Programlaması olan NLP her geçen gün daha fazla kişinin ilgisini çeken bir alan durumundadır. Durum böyle olunca NLP teknikleri hakkında merak edilen soruları bir başlık altında toplamak istedik. NLP hakkında detaylı bilgi vermeden önce “NLP Nedir?” sorusuna cevap verelim.
NLP Nedir? Ne İşe Yarar?
NLP insanların nasıl daha iyi performansa sahip olabileceğini bulmaya çalışarak kişinin bildiklerinden daha fazla esneklik, yaratıcılık ve daha fazla özgür davranışlar kazanmasını sağlayan bir teknik nöro linguistik programlama (NLP), insanın “kendisinin en iyi versiyonu” olabilmesini hedefleyen kişisel mükemmellik bilimidir. Beyin dilini iyi programlamak, profesyonel yaşamda da hayatî avantajlar sağlayacaktır.
Her insanın kendine özgü düşünce ve davranış biçimleri, duyguları, tutum ve inançları, değerleri bulunmaktadır. Dış dünyadan edindiğimiz deneyimler, beş duyumuzla bir süzgeçten geçirilir ve bu içsel duygular sayesinde de hedeflerimizin şekillenmesine yansıtılır. Anlama yeteneğimizle bilincimizin kapsamı içinde olan bütün algılar, beynimize sinir uçları aracılığıyla ulaşır. Dil ise gerek düşüncelerimizi denetlemede, gerekse diğer insanlarla iletişimimizde çok önemli bir rol oynamaktadır.
Beynimiz, bunların sonucu olarak kişisel tavırlarımızı bir bilgisayar gibi programlayarak hayata geçirir.
Her insan anlama, düşünme, yorumlama ve davranma yeteneğiyle mükemmel olma ve gerçekleştirmek istedikleri hedeflerine ulaşma yönünde çaba sarf eder. Kişisel mükemmelliği yakalamanın bilimi ve sanatı olarak adlandırılan NLP kavramının temeli, bireyin bazı sağduyu ilkelerinin yani sıra, “iyi yaptığım bir şeyi nasıl yapıyorum?..” ya da “onu nasıl daha iyi yapabilirim?” veya “başkalarında hayranlık duyduğum becerileri nasıl kazanabilirim?” gibi soruları cevaplandırabilmesine dayanmaktadır.
NLP gözlenebilir ve gözlenemeyen davranışlarla sınırlıdır. Gözlenebilir davranışlarımızın yanı sıra, düşünce biçimimizi, yani tüm deneyim ve eylemlerimizi kontrol eden zihinsel süreçleri de içerir. İnsanın motivasyonunun tüm yapısıyla ilgilenerek, bir davranışla sonuçlanan düşünce süreçlerini, duygularını ve inançları şekillendirmeye çalışır. Özellikle de başkalarıyla olduğu kadar, kendimizle kurduğumuz iletişimle ilgilidir.
NLP Nasıl ve Ne Zaman Ortaya Çıktı?
“Sadece herhangi bir uzmanlık becerisine sahip bir kişiyle, aynı beceriye sahip olmasına rağmen konusunda daha üstün olan birisi arasındaki farkın sebebi nedir?” Ya da aynı problematik daha bilimsel ifade edilecek olursa: “Bilimsel deneyler laboratuvarda her tekrarlandığında ayni sonuçları veriyorsa, insanların öznelden de aynen tekrarlanabilir bir sistematiği olabilir mi?”
İşte Grinder ve Bandler adlı bilim adamları bu sorulardan yola çıktılar ve 1970’li yılların ortalarında nöro linguistik programlama (NLP), ya da bir başka deyişle beyin dilini programlama tekniğini geliştirdiler. Sonraları İngiliz antropolog Bateson da NLP tekniğinin geliştirilmesinde önemli katkılarda bulundu. Grinder bir dil bilimciydi, Bandler ise bir matematikçi ve bilgisayar programcısı. İki bilim adamı, insan zekası üzerine yaptıkları çalışmalar sırasında geliştirdikleri NLP tekniğiyle psikolojideki önemli bir boşluğu da doldurmuş oldular. 1970’li yılların psikoloji bilimi “davranışçı” yaklaşımın etkisi altındaydı; daha çok insanların gözlemlenebilir davranışlarını açıklamaya çalışıyor, etki-tepki ve çevrenin davranışlara etkisi gibi konularla ilgileniyordu. Ancak NLP tekniğinin adım adım gelişmesiyle birlikte, kişisel becerilerin ve yaratıcılığın önemi ve belirleyiciliği de anlaşılmış oldu.
Eğer NLP eğitimi ilginizi çekiyorsa 20 yılı aşkın tecrübemizle sizlere en iyi NLP eğitimi konusunda destek olmaktan mutluluk duyarız. NLP eğitimlerimiz ile ilgili detaylı bilgi için hemen iletişime geçin!
Grinder ve Bandler’in amacı, başarılı terapistlerce kullanılan iletişim davranışı modellerini tanıtarak daha sonra başkalarına aktarılabilmesini sağlamaktı. Onların ilk çalışmaları, kuramdan çok, daha iyi iletişim, hızlı öğrenme ve herhangi bir alanda kişisel başarı için kullanılabilecek bir model geliştirmekti. NLP’nin ilk çalışmalarına önemli bir katkıysa, antropoloji, psikoterapi, biyoloji ve sibernetik alanında çalışan İngiliz Antropolog Gregory Bateson tarafından yapılmıştır.
NLP’nin yaratıcıları olan John Grinder, Richard Bandler beraberce insan zekasını incelerken, her ikisinin de ilgi alanını kapsayan NLP kavramı doğdu. Bilimsel deneyler laboratuvarda aynen tekrarlandığında aynı sonuçlar alınıyorsa, insanın sübjektif deneyiminin de aynen tekrarlanabilir sistematiği olabilir miydi? Her ikisi de bunun yanıtın “evet” olduğunu keşfettiler. John Grinder ve Richard Bandler 1976 yılının bir bahar akşamında otuz altı saat süren bir beyin fırtınasından sonra keşiflerine bir isim verdiler: NLP…
NLP’nin Açılımı Nedir?
NLP (nöro linguistik programlama) kavramını oluşturan üç kelimenin anlamlarına bakmak, NLP hakkında daha iyi bir fikir edinmemizi kolaylaştırabilir.
Nöro: Görme, işitme, koklama, tatma, dokunma gibi duyusal nörolojik süreçleri ifade eder. Beyin ve duyu organları aracılığıyla dünyanın nasıl algılandığıyla ilgilenir.
Linguistik: Dilbilimidir.. Dünyayı algılayışımızın sözcüklerle nasıl şekillendirildiğini konu alır ve dilin, deneyimlerimize anlam kazandırmak ve bu deneyimleri kendimize ya da başkalarına iletmek için nasıl kullanıldığıyla ilgilenir.
Programlama ise davranışlar üzerinde arzu edilen değişiklikleri gerçekleştirmek için düşünceleri organize edebilmektir; yani öznel deneyimleri irdelemek, hedefe ulaşmak için de bu deneyimleri yeniden düzenleyebilmektir.
NLP’nin açılımı doğru anlaşılabilmesi için nöro, dilbilimi ve programlamanın ne anlam ifade ettiğini açıklamamız gerekmektedir. Nöro, beynimiz ve tüm duyu organlarımızı kullanarak dünyayı nasıl algıladığımızla, neler hissederek yaşadığımızla ve bunları aklımızda nasıl canlandırdığımızla ilgilenir. Düşünmeye ve algılamaya, yani herhangi bir davranışın temelini oluşturan beyinsel süreçlere ve sinir sistemine yapılan bir göndermedir. Özet olarak bu kavramla görme, işitme, hissetme, tatma ve koku alma gibi duyusal nörolojik süreçler kast edilmektedir.
Dil bilimi, dil kullanımımız, hayata bakışımızı sözcüklerle nasıl şekillendirdiğimizle, nasıl yansıttığımızla ilgilenir. Dil olmadan bilinçli düşünceyi zihinde canlandırmak zordur. Düşüncelerimizi ve onları ifade etme seklimizi değiştirebilirsek, davranışlarımızı da o oranda değiştirebiliriz.
Programlama sözcüğü ise kendimizi farklı, yeni, olumlu şekillerde düşünmeye, konuşmaya ve yeni davranışlar edinmeye sevk etmektir. Bir diğer ifadeyle, programlama ile davranışta ve sonuçta arzu edilen değişiklikleri gerçekleştirmek için, duygular ve inançlar dahil olmak üzere, düşüncelerimizi düzenleme biçimimiz kast edilmektedir.
NLP Bilimsel mi? Temeli Neye Dayanıyor?
Nöro-linguistik programlama şeklinde kullanılan NLP tekniğinin temeli, duyu organlarımızla algıladığımız mesajların beynimizde işlenerek bizlerin davranışlarına yön vermesine dayanmaktadır. Diğer bir ifadeyle, insanın farkına vardığı problemlerinin üstesinden gelmek için ısrarla çaba harcayarak belleğini kontrol edebilme işlemidir.
NLP, 1970’i yıllarda Richard Bandler ve John Grinder tarafından ortaya atılmış bir yaklaşımdır. NLP ile insanların davranışlarını ve hareketlerini anlamak ve etkilemek mümkündür.
NLP insanların nasıl daha iyi bir performansa sahip olabileceğini bulmaya çalışarak kişinin bildiklerinden daha fazla esneklik, yaratıcılık ve daha fazla özgür davranışlar kazanmasına yol açan ve kişiye başarıya ulaşmada fırsatlar sağlayan bir tekniktir. Her gün her insanın yaptığı veya yapmaya çalıştığı, basit ve karmaşık tüm pozitif davranışlarla, güçlü iç ve dış iletişimlerin bir sistem haline getirilmesidir.
NLP hem bilim, hem de sanattır. Bilim nesnel deneyimlerin sistematik doğasını, NLP ise öznel deneyimlerin sistematik doğasını inceler. NLP sanattır.. Çünkü sanat insanın yeteneklerini ve yaratıcılığını kullanarak iç dünyasını başkalarına aktarabilme gücüdür ve NLP insanın “kendisinin en iyi versiyonu olabilme” sanatıdır.
NLP’nin geliştiği 1970’lerin başında, psikolojik düşüncede boşluklar vardı. O dönemin davranışçı psikolojisi, eylem ve reaksiyon, etki-tepki ve çevreyle davranışlar arasındaki etkileşim üzerineydi; bundan başka değer kökenli, inançlar, ilişkileri ve kişisel var oluşu vurgulayan psikolojik sistemler vardı. Eksik olduğu açıkça görülen nokta, “nasıl” kısmı, yani beceri düzeyiydi. NLP adım adım uygulama süreçleriyle bu boşluğu doldurdu.
NLP’yi açıklamak için verilebilecek en somut örnek, kişinin sabah erken kalkmak üzere saatini sabah altıya kurmasına karşın, saati çalmadan önce uyanması olarak gösterebiliriz. Burada kişi bir bakıma beynini programlamıştır kurmuştur. Dolayısıyla kişinin biyolojik saati alarma geçmiş ve saat altı olmadan kişiyi uyarmıştır. Kişi bir şekilde beynini programlamıştır denilebilir.
NLP Tekniği Neyi Amaçlar?
Bilimin konusunu nesnel deneyimlerin sistematik doğası oluşturuyorsa, NLP tekniğinin konusunu da öznel deneyimlerin sistematik doğası oluşturur. NLP, özet olarak insanları anlamayı ve etkilemeyi amaç edinir. İnsanların dünyayı nasıl algıladıkları, nasıl hissettikleri, becerilerini ve davranışlarını nasıl organize ettikleri konusunda bir model oluşturmaya çalışır ve bu modelden kalkarak insanların tutum, bilgi ve becerilerinde değişimler yaratacak yol gösterici teknikler geliştirir. Kişisel mükemmelliğin bilimi ve sanatıdır; insanın kendisinin en iyi versiyonu olabilmesini amaç edinmiştir.
İnsanlar şaşırtıcı bir potansiyele sahip olan beyinlere sahiptirler. NLP de bu şaşırtıcı potansiyelin hayata nasıl geçirilebileceğiyle ilgilenir. İç ve dış iletişimi daha efektif hale getirmeyi amaçlar; kişisel değişimi, gelişimi ve öğrenmeyi kolaylaştırır. Daha fazla esneklik, daha fazla yaratıcılık ve daha özgür davranışlar kazanması için fırsatlar yaratır.
NLP’nin başlıca amacı, insanların daha etkili bir biçimde iletişim kurmasına yardımcı olarak, kişisel ve kişiler arası iletişimde mükemmelliği yakalamaktır. Herhangi birinin iletişim, terapi, kişisel gelişim veya zihinsel kontrol alanlarında başarılı ve güçlü olmasını sağlar.
NLP Tekniği Nasıl İşliyor?
Beş duyu organımız – NLP de bunlara temsil sistemi denir- görme, hissetme, işitme, tat ve koku alma, iç deneyimimizin yapıtaşlarıdır. Duyularımızla dış dünyada yapabileceğimiz her ayrımı, iç dünyamızda da yapabiliriz. NLP’de modelleme, bir kimsenin bir işi nasıl yaptığını öğrenmek anlamına gelir. Mükemmelliği kopyalama süreci NLP’nin özüdür. Duyguları, deneyimleri, davranışları, inanç ve değerleri de modelleyebiliriz. NLP Teknikleri mümkün olan her şeyi modeller.
Başarılı kişileri modellemek, mükemmelliğe götürür. Eğer bir insan bir şeyi yapabiliyorsa, bunu modellemek ve başkalarına öğretmek mümkündür. Bir beceriyi modellemek için üç mantıksal düzeyde yoğunlaşmak gereklidir. Modelimizin yaptıkları -davranış ve fizyolojileri-, nasıl yaptığı -düşünme şekilleri- ve neden yaptığı – inanç ve değerleri –
NLP’de modelleme üç evreden oluşur: İlk evre, gözlemleme, sorgulama ve ilgimizi çeken davranışı sergilerken modelimizin yanında bulunmadır.
NLP İlkeleri (Ön Varsayımları) Nelerdir?
NLP’nin ilkeleri, “ön varsayım” olarak adlandırılır; çünkü bunların önce doğru olduklarını var sayar, daha sonra harekete geçeriz. NLP’de tek bir ön varsayım ilkesi yoktur. En yaygın olarak kullanılanlar:
- İnsanlar gerçekliğin kendisine değil, gerçekliğin haritasına tepki verirler.
- İnsan davranışı amaçlıdır.
- Tüm davranışların arkasında olumlu bir niyet bulunur.
- Bilinçdışı zihin faydalıdır.
- Seçeneğe sahip olmak, seçeneksiz kalmaktan daha iyidir.
- Şuan içerisinde insanlar ellerindeki en iyi seçeneği kullanırlar.
- İnsanlar mükemmel çalışırlar.
- İletişimin anlamı, aldığınız tepkidir.
- İhtiyacımız olan tüm kaynaklara ya zaten sahibizdir veya onları yaratabiliriz.
- Zihin ve beden tek bir sistemdir.
- Bütün bilgiyi duyularımız aracığıyla işleriz
- Başarılı performans modellenir.
- Anlamak istiyorsan harekete geç.