Yavaş Okuma Nedenleri ve Hızlı Okuma Engelleri
Bu yazımızda özellikle “Neden yavaş okuyoruz?” sorusunun cevapları üzerinde duracağız. Aşağıda maddeler halinde ele aldığımız sebepler, etkin ve hızlı okuma önündeki engeller veya frenler gibidir. Öncelikle bunları tanımalıyız. Nedenleri üzerinde düşünmeliyiz ve söz konusu okuma frenlerini ortadan kaldırabilmek için önerilen çalışmaları yapmalıyız.
Göz idmansızlığı
Her ne kadar okuma beynimizde biten bir süreç ise de, bu süreç gözlerle başlamaktadır. Gözlerimiz, kelimeleri beynimize iletme sürecinin başladığı noktadır. Gözlerin temelde iki tür hareketi vardır. Bunlar sıçrama ve odaklanmadır. Okuma eylemi, odaklanma anında gerçekleşir. Sıçrama ve odaklanmayı gerçekleştiren kasların yavaş hareket etmesine göz idmansızlığı denir. Hızlı okuma ve algılama teknikleri eğitimi ilk olarak göze idman kazandırmayı hedefler.
Eğitimsiz göz, sıçrama ve odaklanma hareketlerini satırın üzerinde gezinerek yapar; zaman kaybeder, sık sık geriye dönüşler yapar ve okunan metindeki kelimeleri, kavramları ve onların arkasındaki düşünceleri kesintiye uğratarak beyne gönderir. Bu etkili okuma teknikleri açısından uygun bir durum değildir.
Sebepleri
Söz konusu aksaklıkların sebebi, göze sıçrama ve odaklanma hareketlerini yaptıran kasların tembelliği ve yavaşlığıdır. Tembelliğin ve yavaşlığın sebepleri ise, yavaş okuma alışkanlığı, uzun süre televizyon seyretmek, dış dünyayı gözlemlerken pasif bir tutum içinde olmak şeklinde sıralanabilir.
Okurken Geriye Dönmeler
Okurken, çeşitli sebeplerle anlamadığımızı düşünerek, geçmiş satırların ya da paragrafların tekrar okunmasıdır. Etkili okuma ve anlama teknikleri konusunda kendinizi geliştirmek istiyorsanız okurken geri dönüşler yapmayı bırakmalısınız.
Hızlı okuma eğitimi içerisinde karşılaştığımız en büyük engellerden biri de kişinin kendisine koyduğu psikolojik engeller olduğunu görüyoruz. Bu konu ile ilgili https://www.sayginnlp.com/hizli-okuma-onundeki-psikolojik-engeller-ve-oneriler/ içeriğimize göz atabilirsiniz.
Sebepleri
Okurken geri dönmenin çeşitli sebepleri vardır. Bunların başında yavaş okumaktan kaynaklanan konsantrasyon eksikliği gelir. Okuma yavaşsa zihnin dağılıp başka konulara gitmesi daha kolay olmaktadır.
Az okuma da dolaylı olarak geri dönmeleri sonuç verebilir. Şöyle ki:
- Az okuma sonucunda, kelimelerin beynimizdeki resimlerinden oluşan kayıtları zayıflar. Böylece okuma çok yavaşlar ve okurken yoğunlaşamayız.
- Okumakta olduğumuz metinde ilk defa gördüğümüz bir kelime varsa, bundan dolayı anlama kesintiye uğrar ve durup geri döneriz.
- Benzer biçimde, metinde dilin önemli zenginliklerinden sayıları, ama bizim anlamını bilemediğimiz ya da çıkaramadığımız mecazi anlatımlar ve deyimler de okumayı kesintiye uğratır ve geri dönebiliriz.
Etkili ve hızlı okuma teknikleri size okurken geri dönme alışkanlığınızı yenme konusunda ciddi avantajlar sağlar.
Pasif Okuma
Daha önce ülkemizdeki okuyan kesimin okuma hızının dakikada yaklaşık olarak 150-250 kelime olduğunu belirtmiştik. Bu hız sayısal olarak yavaş olmasının yanı sıra, yoğunlaşmaya imkan vermemekte ve geri dönmeye de yol açmaktadır. Geri dönülüp tekrar okunması halinde, okuma hızının matematiksel olarak çok daha aşağılara, dakikada 90-100 kelimeye düştüğünü söylemeye gerek bile görmüyoruz. Anlama düzeyinin de nispeten düşük olacağı bu okuma şeklini yavaş ve pasif olarak nitelemek yanlış değildir. Hızlı okuma ve anlama egzersizleri ile okumanızı hızlandırarak daha verimli bir okuyucu olabilirsiniz.
Ritmik Okumamak
Gözlerimiz satır üzerinde sıçrarken hareketlerinin periyodik olmamasıdır. Üstelik bu periyot olmalıdır. Ancak o zaman daha hızlı okuyabiliriz.
Ritimsiz ya da düşük ritimli okuduğumuzda kelimelerin, dolayısıyla onların anlamlarının arasına farklı zaman mesafeleri girer. Bir yavaş bir hızlı okuruz; geriye döneriz, oyalanır ve hatta başka şeylerle meşgul oluruz. Anlayarak hızlı okuma teknikleri size ritmik okuma konusunda ciddi avantajlar sağlar.
En iyi hızlı okuma kursu ile ilgili bir araştırma içerisindeyseniz https://www.sayginnlp.com/hizli-okuma-egitimi/ içeriğimize göz atabilir ve bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Sebepleri
Gözlerimizin hareketlerinin ritmik olmamasının nedeni, gözlerimizi ritmik hareket etmeye alıştırmamış olmamızdır. Ritmik hareket etmeye alıştırılmamış gözler, bazen yavaş bazen de hızlı hareket eder. Bir istikrarsızlık söz konusudur. Hızlı kitap okuma teknikleri için kazanılması gereken, sürdürülebilir ve yüksek ritimde bir okuma alışkanlığıdır.
Seslendirerek Okumak
Yavaş okumamızın en önemli sebeplerinden biri de seslendirerek okumadır. Gördüğümüz bir kelimenin dudak, gırtlak ya da zihinden biri ya da birden fazlası tarafından seslendirilmesi olarak tanımlanabilir.
İnsanın, ses çıkarma işine katılan ve gırtlaktan dudaklara doğru dizilen organlarının dakikada seslendirebileceği kelime sayısı 200ü geçemez. Oysa görme mekanizmasının hızı çok çok fazladır. Görme ile konuşma sistemlerinin arasındaki bu doğal hız farklılığı, okuma esnasında seslendirmenin bizi yavaşlatması ve dolayısıyla hızlı okuma ve anlama açısından yavaş olmamız şeklinde karşımıza çıkmaktadır.
Türleri
- Dudak seslendirmesi, dudaklarda hafif bir hareket ve mırıltı şeklinde meydana gelir.
- Gırtlaktan seslendirmede, dudaklar oynamamakta ama gırtlakta bir hareketlilik hissedilmektedir.
- Zihinden seslendirmede ise, okuyucu, kelimelerin beyindeki ses kayıtlarını zihninde canlandırmaktadır.
- İlerlemiş aşamalarında, neredeyse bu ses kayıtlarının yankısını canlandırmadan okuduğunu anlayamaz.
- Seslendirme sorunundan kurtulabilmek için öncelikle sebepleri irdelemekte fayda vardır.
Sebepleri
- İlk defa görülen, okunan ve öğrenilen kelimeler, görme merkezine kaydedilmelerinin ardından, görüldükten hemen sonra, bir şekilde seslendirilerek beyindeki işitme merkezine ses dosyası olarak kaydedilmektedir. Konuşabilmemiz için bu, önemli ve gerekli bir aşamadır. Seslendirmenin en önemli ve kaçınılmaz sebebi budur.
- Az okumak da, kelimelerin beynimize kaydedilmesi süreçleri bakımından benzeri bir etki meydana getirir. Görülen kelimenin tanınması ve anlamlandırılması için seslendirilmesine ihtiyaç duyulur. Her iki durumda da okumamız yavaşlar, 200 kelimenin üzerine çıkamaz.
- Önemli bir seslendirme nedeni de, seslendirmenin alışkanlık olarak kazanılmış olmasıdır. İlkokulda okuma öğrenilirken kazanılmaya başlanan seslendirme alışkanlığı zamanla yerleşmektedir. Giderek, okuma esnasında anlamanın gerçekleşmesi için “görüntü ile sesin bir arada canlandırılması” gerekli hale gelmektedir.
- Önemli bir seslendirme nedeni de, aşağıda “Görme ve işitme Sistemlerimiz” başlığı altında ele alınacağı üzere kişisel özelliklerimizdir.
Hızlı okuma teknikleri konusunda kendinizi geliştirmek istiyor fakat bazı tereddütler yaşıyorsanız https://www.sayginnlp.com/hizli-okuma-hakkinda-dogru-bilinen-yanlislar/ yazımıza göz atmanızı tavsiye ediyoruz.